Emre ERGÜL
9-10 Eylül’de Hindistan’da düzenlenen G20 zirvesinde tanıtılan Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’nun (IMEC) piyasalar üzerindeki etkisi sürüyor. Bazı Batılı gazeteler, “modern Baharat Yolu” olarak da bilinen IMEC Koridorunun Çin’in “Kuşak ve Yol Girişimi”ne alternatif olacağına dikkat çekerken; Ortadoğu basını İsrail’in Arap ülkeleriyle birlikte çalışacağına yoğun bir şekilde dikkat çekti.
Basra’dan Şırnak’a, Şırnak’tan Mersin’e
2033 yılında başlaması beklenen IMEC Koridoru iki aşamadan oluşacak. Hindistan’dan BAE’ye deniz yoluyla mallar; Oradan da Suudi Arabistan ve Ürdün üzerinden demiryoluyla İsrail’e ulaşacak. İkinci aşamada mallar deniz yoluyla İsrail limanlarından İtalya ve Fransa limanlarına taşınacak. Çin’in “Kuşak ve Yol Projesi”nin karayolu güzergahında yer alan Türkiye, IMEC Koridoru’nda değil. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Türkiye’siz koridor olmaz” diyerek tepki gösterirken; Batı medyasının önde gelen yayın kuruluşları bu olayı manşetlerine taşıdı.
Londra’dan yayın yapan Middle East Eye da Erdoğan’ın düşüncelerini hatırlatarak, Türkiye’nin alternatif olarak Irak’ın mayıs ayında başlattığı “Kalkınma Yolu Projesi”ni destekleyebileceğine işaret etti. 17 milyar dolara mal olacak proje, Türkiye’yi 1.200 kilometre demiryolu ve karayoluyla Basra Körfezi’ndeki Fav Limanı’na bağlayacak. Basra-Nasıriye-Necef-Kerbela-Bağdat-Samarra-Musul üzerinden Türkiye’ye getirilecek mallar, Şırnak-Mardin-Şanlıurfa-Gaziantep-Osmaniye-Adana üzerinden karayoluyla Mersin Limanı’na ulaştırılacak.
Projenin 2029 yılında hayata geçmesi bekleniyor. Irak Ulaştırma Bakanlığı da dün bir açıklama yayınlayarak “Kalkınma Yolu” konusunda ilerleme kaydedildiğine dikkat çekti. Bakanlığın Basın İşleri Lideri Maytham al-Safi, yaptığı yazılı açıklamada, “Ekonomik fizibilite çalışmasının ardından Kalkınma Yolu projesinin ilk kısım tasarımlarını tamamladık ve iki firma zemin etütlerine başladı. Proje, aktarıldığı üzere hiçbir ülkenin girişimiyle çelişmiyor. “Projemizin ulaşımı kolaylaştırmak, Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlamak açısından en uygun proje olacağına inancımız tam” dedi.
Irak Başbakanı Muhammed Şii Sudani geçtiğimiz Mart ayında Ankara’yı ziyaret ederek Erdoğan’la görüştü. Proje kapsamında Sudanlılarla anlaşmaya varan Erdoğan, “Ankara Bildirgesi”ni imzaladı; Projeye yeni ülkelerin de dahil olabileceğinin sinyalini veren Erdoğan, “Diğer kardeş ülkelerin de bu projeyle yakından ilgilendiğini biliyoruz.” Irak Hükümet Sözcüsü Basim Avvadi, mayıs ayında verdiği röportajda, Türkiye’nin Avrupa’yı Körfez ülkelerine bağlama konusunda önemli bir konumda olduğunu belirterek projeyi “Dünyaya açılmanın en iyi yolu Türkiye ve Irak rotasıdır” şeklinde özetlemişti.
Erdoğan: Türkiye’siz koridor olmaz
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 Zirvesi’nde gündeme getirilen Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’nun (IMEC) değerli olduğunu ve Türkiye olmadan bir yol koridorunun olmayacağını ifade etti.
Erdoğan, Hindistan’dan dönen uçakta gazetecilerin bir sorusuna yanıt olarak Çin’in Kuşak ve Yol İnisiyatifi projesini hatırlattı; Bu konuda ilerleme kaydedildiğini vurguladı. Daha sonra IMEC ile ilgili olarak, “Türkiye’siz koridor olmaz. Türkiye önemli bir üretim ve ticaret üssü. Doğudan batıya trafik için en uygun hattın Türkiye’den geçmesi gerekiyor.” Körfez’in bu süreçte Türkiye ile birlikte attığı adımın çok değerli olduğunu belirten Erdoğan, “Irak, Katar, Abu Dabi ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya giden bir koridordan bahsediyoruz.
“Özellikle Muhammed Bin Zayed bu konuda kararlı bir öneride bulunarak, ‘Bu konuyu uzatmayalım, arkadaşlarımız 60 günde müzakereleri bitirsin, bir an önce temellerini atalım’ dedi” dedi. Bu konuyla ilgili Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’na da gerekli talimatları verdi. Cumhurbaşkanı, “Muhataplarıyla görüşecekler ve inşallah bu adımı atacaklar. Bu sayı o kadar da az değil. Ancak Birleşik Arap Emirlikleri bu işe çok hazır. Katar hazır. Biz de buna çok hazırız.” İnşallah bu adımı da bu şekilde atmış olacağız” dedi.
