Başkan Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Beştepe’de Orta Vadeli Programa ilişkin sunum yaptı. Programın Yılmaz tarafından açıklanmasının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan söz aldı.
Yılmaz açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
Bugün yaptığımız toplantının hayırlara vesile olmasını diliyorum. Deneyimli liderliği, 2053 ve sonrasına uzanan vizyonuyla her aşamada yakından takip ettikleri program çalışmamız bugün itibarıyla Alilerin onayı ve imzasıyla Resmi Gazetemizde yayımlandı. İyi şanslar dilerim.
ORTA 2024-2026 HEDEFLERİ İÇERİR: OVP, merkezi yönetim bütçesinin hazırlanma sürecini başlatan temel belgemizdir. Kamu idarelerinin temel ekonomik büyüklüklerini, toplam gelir tüketimine ilişkin iddialarını, ödenek teklif tavanlarını içeren temel politika belgesidir. 3 yıllık perspektifle 2024-2026 dönemini kapsayacak ve Cumhurbaşkanı kararıyla resmiyet kazanacak. 2024-2026 dönemine ilişkin temel hedefler, makroekonomik amaç ve politikalar, öncelikli yapısal alanlar bulunmaktadır.
OVP A PERSONELİ: Bu yılki OVP’de yapısal reformlarımızı ortaya koyan çalışmayı takvim içerisinde Ek 3 şeklinde kamuoyuyla paylaşıyorum. OVP dediğimiz bir personel çalışmasıdır. Pek çok heyetin Bakanlığa katkı sağladığı uzun bir süreç sonucunda hazırlanıyor. 2 aylık bir sürede hazırlandı. Tamamlayıcı ve uyumlu bir grup çalışması olduğunu söylemek isterim. Model çalışmaları yapıldı, Merkez Bankamız ve Hazine ve Maliye Bakanlığımız başta olmak üzere ekonominin temel kurumları çalışmalara takviye verdi.
PLAN GENİŞ İSTİŞARE İLE HAZIRLANMIŞTIR: Sadece kamu bünyesinde çalışmakla yetinmedik, programı sivil toplumun ve paydaşların görüşlerine başvurarak hazırladık. İstişare ve sağduyu bizim sloganımızdır. Alanı ne olursa olsun öncelikle ilgili tarafların belirlenerek onlarla istişarede bulunulması siyasetin etkinliğini artıran ve sahiplenmeyi getiren bir süreçtir. Bu planın kapsamlı istişarelerle hazırlandığını söyleyebilirim. İş dünyasından sanayi odalarına, ihracatçı birliklerinden sendikalara, memur ve personel birliklerine, tarım sektörüne kadar tüm birimlerimizle istişarede bulunarak hazırladık.
DEPREM AFETİNİN YARALARINI KURTACAĞIZ: Bu slaytta planın temel çerçevesini özetlemeye çalıştık. Ana çatıyı bu haliyle tanımlayabiliriz. 3 yıllık süreçte neler başaracağız diye sorduklarında depremin yaralarını saracağız. Gelecekteki afetlerle ilgili riskleri azaltacak yatırımları hayata geçireceğiz. İkinci temel hedefimiz ise makroekonomik ve finansal istikrarı sağlayarak orta vadede enflasyonun tek haneli rakamlara ulaşmasıdır.
ORTA VADEDE HEMEN ETKİLERİNİ BEKLİYORUZ: Para politikasını dönemin ihtiyaçlarına uygun şekilde uygulamaya devam edeceğiz. Araç bağımsızlığı çerçevesinde Merkez Bankamız üzerine düşeni yapacaktır. Yapısal dönüşümlerde orta vadede somut etkiler bekliyoruz, kısa vadede ise yapısal dönüşümleri gerçekleştiren bir ülke olarak olumlu etkileri beklenti kanalıyla artırmayı hedefliyoruz. Dünya ekonomisi son 20 yılda yüzde 3,6 oranında büyürken, son yıllarda yüzde 3’e geriledi. 25-26’ya çıkardığınızda tablo pek değişmiyor. Dünya ticareti eskiden büyümenin üzerinde seyrederken, bu yıl dünya ticaretinde yüzde 2,3 büyüme bekleniyor. Bu çağın kurallarını iyi okuyarak politikalarımızı şekillendirmeliyiz.
DÜNYANIN 2 PUAN ÜZERİNDE BÜYÜME GERÇEKLEŞTİRDİK: Son 20 yılda Türkiye’nin yıllık ortalama büyüme hızı yüzde 5,5 oldu. Dünyanın 2 puan üzerinde bir büyüme performansı sergiledik. 2024’te yüzde 4,0, 2025’te yüzde 4,5, 2026’da ise yüzde 5,0 büyüme bekliyoruz. Bu yıl 1,67 milyar dolar milli gelire ulaşacağız. Kişi başına düşen gelirin 2024 yılında 12.875 dolar, 2025 yılında 13.717 dolar, 2026 yılında ise 14.855 dolar olmasını bekliyoruz. Nüfusumuz 88 milyon 750 bine ulaşacak. Ortalama olarak 4,5 büyüme kaydedecek. İstihdamda 2,7 milyonluk artış bekliyoruz. Her yıl ilave 909 bin istihdam artışı bekliyoruz. Buna rağmen işsizlik oranı istediğimiz kadar azalmıyor. İşgücü piyasasına katılım oranında hızlı bir artış bekliyoruz. İşsizlik oranının 2024’te yüzde 10,3’e, 2025’te yüzde 9,9’a, 2026’da ise yüzde 9,3’e gerilemesini bekliyoruz. 2023 yılını da yüzde 4,4 büyümeyle kapatmayı bekliyoruz.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları şöyle:
Kırklareli ve İstanbul’daki sel felaketinde hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet diliyorum. OVP’nin hayırlı olmasını diliyorum. Türkiye’nin başta yönetim istikrarı olmak üzere büyük kazanımlar elde ettiğini her geçen gün daha iyi görüyor ve anlıyoruz. Çok şükür sadece Türk siyasi tarihinde değil, dünya literatüründe de seçimleri tam bir demokratik olgunlukla tamamladık. Sandıkların açılmasıyla birlikte belirsizlikler ortadan kalktı ve Türkiye’yi kimin yöneteceği belli oldu.
Seçimlerin üzerinden henüz bir hafta geçmeden kabinemizi açıkladık, ekonomik kadro ekibimizi oluşturduk ve hızlı bir şekilde yeniden yolculuğumuza başladık. Eski Türkiye’nin alışkanlıklarından kurtulamayanların durumunu acıyla izliyoruz. 102 gün geçmesine rağmen hala birilerinin kargaşadan, iç çatışmalardan kafasını kaldıramadığı bir dönemde biz işimizi yapıyoruz.
Mevcut belirsizliklere yeni belirsizliklerin eklendiği zorlu bir denklemde, krizleri ülkemiz için fırsata çevirmek için çalışıyoruz. Türkiye için doğru olanı yapmanın peşindeyiz. Biz siyaseti kâr aracı olarak değil millete hizmet aracı olarak görüyoruz. Kimseye ön yargımız yok. Ülkemize fayda sağlayacak her türlü öneriyi değerlendirmeye hazırız.
Muhalefetin geçmişteki hatalarından ders almasını ve OVP gibi ülkemize fayda sağlayacak çalışmalarda bize güç vermesini bekliyoruz.
Ekonomiye dair planlarımızda 6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ilimizde yaşayan 14 milyon insanı etkileyen depremi asla göz ardı etmiyoruz. Ülke ekonomisine 104 milyar dolara mal olan deprem felaketi yükümüzü daha da artırıyor. Türkiye, küresel sorunların yanı sıra yüzyılın felaketinin yarattığı sıkıntılarla da çaba sarf ediyor.
Enflasyonun geçici yükselişi lafa konu oluyor. Geçiş döneminin ardından enflasyonun çok daha sağlıklı bir yerde kalıcı olarak düşürülmesinin önünü açıyoruz.
2023 yılsonu TÜFE’nin yüzde 65 olmasını bekliyoruz. TÜFE’nin 2024 sonunda yüzde 33,0, 2025 sonunda yüzde 15,2, 2026 sonunda da yüzde 8,5 olmasını bekliyoruz.
İhracatın bu yıl 255 milyar dolara, 2026’da ise 320 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz. Cari açığın -2’ler civarında olmasını bekliyoruz. Yurtiçi tasarruflarımızı artıracağız. 1,6 puan artacağını tahmin ediyoruz. Yıl sonunda cari açığın 4 milyar dolar olmasını bekliyoruz.
2023 depremi için ayırdığımız bütçe 762 milyar TL. 2024 yılında 1 trilyon 62 milyar TL. Felaketin yaralarını sarmak için 3 trilyona yakın kaynağın kullanılacağını belirtmek isteriz. 2023 yılı sonunda bütçe istikrarının 1,63 trilyon TL açık vermesini bekliyoruz. Faiz dışı bütçe istikrarının 2023 sonunda 966,8 milyar TL açık vermesini bekliyoruz. Gelirlerimizde bir miktar artış öngörüyoruz. Gelirlerimizin milli gelire oranı 20,6’ya ulaşacak. Bütçe açığı giderek azalacak.
AB tanımlı borç stokunu da verdik. Türkiye bu konuda dünyanın en yeterli ülkelerinden biri. Böyle bir yapıya sahip olmamız uygun ama borçlu bir yapıyla felakete yakalansaydık bu çalışmaları yürütemezdik. Sağlam temel, afet durumunda vatandaşlarımızın yaralarını rahat bir şekilde sarmamızı sağladı.
Yapısal reformları sunmak istiyorum. Reform başlıklarımız; Büyüme ve Ticaret, İnsan Sermayesi ve İstihdam, Kamu Maliyesi, Afet Yönetimi, İş ve Yatırım Geliştirme, Fiyat İstikrarı ve Finansal İstikrar, Yeşil ve Dijital Dönüşüm. 7 öncelikli yapısal alan belirledik. Lojistik imkanları geliştireceğiz, madencilik gibi alanlarda değerli değişiklik ve dönüşümler gerçekleştireceğiz. Temel amacımız halkımıza hizmettir, temeli de insandır. İnsana yatırım toplumsal refahı artırır ve ekonomiyi insan kanalıyla güçlendirir. Gençlere ve kadınlara yönelik politikalara odaklanacağımızı söyleyebilirim.
Enflasyon çabası devam ederken, mali piyasalarda yapacağımız reformlarla mali piyasaları geliştirmeye devam edeceğiz. Emeklilik sistemlerinde yenilikler düşünüyoruz.
Afet yönetiminde kentsel dönüşümün hızlandırılması, afet sigortacılığının yeni modellerden geliştirilmesi konusunda çeşitli başlıklarımız var.
